بررسی اثرات سمیت سلولی دو گونه گیاهی از جنس گل ابریشم (Caesalpinia)

مقدمه: یکی از کاربردهای مهم گیاهان دارویی، استفاده آن‌ها به عنوان عوامل سیتوتوکسیک در درمان انواع بدخیمی‌ها و سرطان‌ها است. بررسی‌های مختلفی بر روی گونه‌های مختلف جنس گل ابریشم شامل بررسی اثرات ضدمیکروبی، ضدالتهابی و ضددردی، ضدتوموری، کاهندگی قندخون، سرکوب‌کنندگی ایمنی و آنتی‌اکسیدانی انجام شده است. هدف: بررسی اثرات سمیت سلولی ابریشم مصری و دزدگیر از جنس گیاهی گل ابریشم. روش بررسی: ابتدا گیاهان موردنظر از استان سیستان و بلوچستان جمع‌آوری و شناسایی شدند. سپس عصاره تام آن‌ها تهیه شد و آزمون تعیین LC50 با استفاده از لارو آرتمیا سالینا که یکی از آزمون‌های غربالی برای جداسازی ترکیب‌های فعال گیاهی است، بر روی آن‌ها صورت پذیرفت. به کمک این آزمون، بخش‌هایی از این گیاهان که دارای سمیت سلولی بالایی (LC50 زیر 30 میکروگرم در میلی‌لیتر) بودند، شناسایی و LC50 فراکسیون کلروفرمی آن‌ها نیز تعیین شد. نتایج: در بین دو گیاه مورد آزمایش، گیاه ابریشم مصری دارای سمیت متوسط بود (LC50 بین 30 و 50 میکروگرم در میلی‌لیتر) در حالی‌که عصاره بخش‌های مختلف گیاه دزدگیر سمیت‌های متفاوتی از خود نشان دادند و بیشترین سمیت مربوط به عصاره متانولی غلاف میوه گیاه بود. فراکسیون کلروفرمی غلاف میوه گیاه دزدگیر سمیت پایین‌تری نسبت به عصاره متانولی آن از خود نشان داد. نتیجه‌گیری: غلاف میوه گیاه دزدگیر سمیت سلولی بالایی از خود نشان داد و می‌تواند به عنوان منبعی برای تهیه ترکیب‌های ضدسرطان جدید به حساب آید. البته انجام آزمون‌های پیشرفته‌تر با استفاده از رده‌های سلولی سرطانی برروی آن ضروری است.